Hannah Arendt was een Duits-Amerikaanse filosoof die vooral bekend is geworden door haar werk als journaliste in de Eichmann-zaak en het introduceren van "de banaliteit van het kwaad". Voor coaches is haar filosofische werk echter minstens zo betekenisvol.
Terwijl de traditionele filosofie een meer contemplatieve activiteit aard had (vita contemplativa), wilde Ahrendt vooral kijken naar de actieve kant van het menselijk leven (vita activa). Zij maakte daarbij een onderscheid tussen: “arbeid”, “werk” en “acteren”; een onderscheid dat zeer inspirerend en verhelderend kan zijn bij het onderzoeken van (on)balans in het werkzame leven.
Arbeid is wat alle levende wezens moeten doen om in leven te blijven. Voorbeelden zijn het onderhouden van een moestuin, het huishouden doen of voor de wereld zorgen, zeker wanneer we onderhouden wat we hebben opgebouwd. Arbeid is cyclisch en is nooit af; morgen wachten dezelfde werkzaamheden weer op ons. Opvoeden, verzorgen, boodschappen doen, bevallen (“being in labor”), behoren allemaal tot dit domein.
Dit in tegenstelling tot werk, dat lineair is, een planning, fasering en een proces kent en op een gegeven moment af is. Een tafel maken is werk; het opruimen van de tafel is arbeid. Werk creëert iets dat een blijvende plek in de wereld krijgt. Werk kan gevoelens van trots geven, wat lastiger is bij arbeid. Het is namelijk niet zo dat iemand je ooit zal complimenteren met hoe goed je de tafel hebt opgeruimd.
Als coach kan het belangrijk zijn om samen met een client te onderzoeken of de huidige verdeling tussen arbeid en werk nog in balans is. Sommigen verlangen naar werk, met de daarbij behorende complimenten en gevoelens van trots, terwijl men vastloopt in arbeid.
In de laatste categorie, “acteren”, gaat het om wat je doet te midden van andere mensen. Het gaat erom te laten zien wie je bent, je verhaal te vertellen en de basis te leggen voor het ontwikkelen van een gemeenschap. In de metafoor van een schip is arbeid het poetsen van het dek, is werk het uitzetten van de koers en is acteren het omgaan met andere schepen.
Arendt zag acteren vooral als politiek. Het gaat erom samen en in gelijkwaardigheid de samenleving vorm te geven. Haar idee van politiek is die van een vreedzame strijd, waarin we de tegenstellingen erkennen, maar de andere partij nooit als vijand zien. Arendt benadrukte het belang van dialoog en debat om een beter begrip en waardering van andere perspectieven te bevorderen. Acteren is in interactie met anderen.
De bovengenoemde categorieën kunnen worden gebruikt om cliënten aan te moedigen om kritisch na te denken over de verdeling van deze drie in hun (werkzame) leven. Wanneer iemand vastloopt in het werk, kan het helpen de bovenstaande indeling uit te leggen en samen na te gaan of de huidige verdeling in lijn is met waar iemand mee bezig wil zijn. Of dat er aspecten in een van de drie zijn die iemand probeert te vermijden.
Comments